شناخت کبد: عملکرد، بیماری ها، علل و تشخیص آن
کبد چیست؟
کبد یکی از حیاتی ترین اندام های بدن انسان است که در قسمت راست بالای شکم، زیر دیافراگم و بالای معده قرار دارد. این غده بزرگترین غده بدن است که رنگ آن قهوه ای مایل به قرمز و قوام لاستیکی است. وزن آن در یک انسان بالغ حدود 1.5 کیلوگرم است و به دو لوب اصلی تقسیم می شود که هر کدام از هزاران لوبول تشکیل شده است. این لوبول ها به مجاری کوچکی متصل می شوند که با مجاری بزرگتر متصل می شوند و مجرای مشترک کبدی را تشکیل می دهند. موقعیت و اندازه کبد به آن اجازه می دهد تا با چندین اندام تعامل داشته باشد و عملکردهای متابولیکی حیاتی را انجام دهد.
کبد نقش مهمی در سیستم گوارشی بدن دارد. هر چیزی که ما مصرف می کنیم از کبد عبور می کند و عملکرد آن را به سلامتی ما تبدیل می کند. کبد بیش از 500 عملکرد را انجام می دهد، اما اصلی ترین آنها عبارتند از:
سم زدایی: کبد خونی که از دستگاه گوارش می آید را فیلتر می کند، مواد شیمیایی را سم زدایی می کند و داروها را متابولیسم می کند.
سنتز پروتئین: پروتئین هایی تولید می کند که به لخته شدن خون و سایر عملکردها کمک می کند.
تولید صفرا: کبد صفرا را تولید و دفع می کند، مایع قلیایی قهوه ای مایل به سبز که به هضم کمک می کند.
متابولیسم: چربی ها، پروتئین ها و کربوهیدرات ها را متابولیزه کرده و آنها را به انرژی تبدیل می کند.
ذخیره سازی: ویتامین ها، مواد معدنی و قندها را ذخیره می کند.
علائم و نشانه های بیماری کبد
بیماری کبد می تواند ژنتیکی باشد یا به دلیل عوامل مختلفی که به کبد آسیب می زند، مانند ویروس ها و مصرف الکل ایجاد شود. چاقی همچنین با آسیب کبدی همراه است. علائم و نشانه های بیماری کبد اغلب تا مراحل بعدی اکثر بیماری های کبدی ظاهر نمی شوند، اما می توانند شامل موارد زیر باشند:
زردی پوست و چشم ها (یرقان)
درد و تورم شکم
تورم در پاها و مچ پا
خارش پوست
رنگ ادرار تیره
رنگ مدفوع کم رنگ یا مدفوع خونی یا قیر رنگ
خستگی مزمن
حالت تهوع یا استفراغ
از دست دادن اشتها
علل بیماری کبد
بیماری کبد می تواند از طریق مکانیسم های مختلفی رخ دهد. برخی از شایع ترین علل عبارتند از:
عفونت های ویروسی: هپاتیت A، B، C، D و E می تواند باعث بیماری کبد شود.
الکل و مواد مخدر: الکل بیش از حد، استفاده نادرست از داروهای بدون نسخه و قرار گرفتن در معرض برخی از داروهای تجویزی