اختلال دوقطبی که به عنوان بیماری شیدایی-افسردگی نیز شناخته می شود، یک وضعیت سلامت روانی است که بر خلق و خو، سطح انرژی و توانایی فرد برای انجام کارهای روزانه تأثیر می گذارد. با نوسانات خلقی شدید، از اوج شیدایی یا هیپومانیا تا پایین ترین حالت افسردگی مشخص می شود. اختلال دوقطبی تقریباً 5.7 میلیون بزرگسال آمریکایی یا 2.8٪ از جمعیت را تحت تأثیر قرار می دهد. در این مقاله انواع مختلف اختلال دوقطبی، علائم آنها، تفاوت علائم بین مردان و زنان، اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان و درمان های موجود برای این بیماری را بررسی خواهیم کرد.

 
انواع اختلال دوقطبی
 
چهار نوع اصلی اختلال دوقطبی وجود دارد:
 
اختلال دوقطبی I: این نوع با حداقل یک دوره شیدایی یا مختلط مشخص می شود که ممکن است قبل یا بعد از یک یا چند دوره افسردگی ایجاد شود.
 
اختلال دوقطبی II: این نوع با حداقل یک دوره هیپومانیک و حداقل یک دوره افسردگی اساسی تعریف می شود، اما هیچ دوره شیدایی وجود ندارد.
 
اختلال سیکلوتیمیک (Cyclothymia): این یک نوع خفیف از اختلال دوقطبی است که شامل دوره‌های متعدد هیپومانیا و افسردگی است که معیارهای تشخیصی برای دوره هیپومانیک یا افسردگی اساسی را برآورده نمی‌کند.
 
سایر اختلالات دوقطبی و مرتبط با مشخص و نامشخص: این دسته ها زمانی استفاده می شوند که علائم اختلال دوقطبی وجود داشته باشد اما معیارهای کامل هیچ یک از انواع دیگر را برآورده نمی کند.
 
 
علائم اختلال دوقطبی را می توان به دو نوع اصلی دسته بندی کرد: دوره های شیدایی و افسردگی.
 
علائم دوره شیدایی:
 
سرخوشی یا خلق و خوی غیرعادی بالا، گسترده یا تحریک پذیر.
افزایش انرژی، فعالیت و بی قراری.
عزت نفس یا بزرگ نمایی متورم شده که منجر به رفتار پرخطر می شود.
کاهش نیاز به خواب، اغلب احساس استراحت تنها پس از چند ساعت.
مسابقه دادن افکار و مشکل در تمرکز.
حواس پرتی و گفتار سریع.
رفتار تکانشی یا بی پروا.
علائم دوره افسردگی:
 
غم و اندوه مداوم، ناامیدی، یا احساس پوچی.
از دست دادن علاقه یا لذت در بیشتر فعالیت ها.
کاهش یا افزایش قابل توجه وزن یا تغییر در اشتها.
بی خوابی یا پرخوابی.
خستگی یا از دست دادن انرژی.
احساس بی ارزشی، گناه، یا شرم نامناسب.
مشکل در تمرکز، تصمیم گیری یا به خاطر سپردن.
افکار مکرر مرگ، افکار خودکشی یا اقدام به خودکشی.
تفاوت در علائم بین مردان و زنان
 
تحقیقات نشان می دهد که اگرچه مردان و زنان ممکن است علائم مشابهی را تجربه کنند، تفاوت هایی در نحوه بروز این اختلال در هر جنسیت وجود دارد. زنان مبتلا به اختلال دوقطبی بیشتر احتمال دارد دوچرخه‌سواری سریع، دوره‌های مختلط و دوره‌های افسردگی را تجربه کنند، در حالی که مردان بیشتر احتمال دارد دوره‌های شیدایی طولانی‌تری داشته باشند. زنان همچنین ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به اختلالات اضطرابی و سوء مصرف مواد باشند که می تواند تشخیص و درمان اختلال دوقطبی را پیچیده تر کند.
 
اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان
 
اختلال دوقطبی می تواند کودکان و نوجوانان را نیز تحت تاثیر قرار دهد، اگرچه در بزرگسالان شایع تر است. در افراد جوان، علائم ممکن است متفاوت باشد و می تواند شامل تحریک پذیری، پرخاشگری، و بیش فعالی به جای سرخوشی یا بزرگ نمایی معمولی باشد که در بزرگسالان مشاهده می شود. تشخیص زودهنگام برای کودکان و نوجوانان بسیار مهم است، زیرا اختلال دوقطبی درمان نشده می تواند منجر به مشکلات تحصیلی و اجتماعی، سوء مصرف مواد و افزایش خطر اقدام به خودکشی شود.
 
درمان اختلال دوقطبی
 
درمان اختلال دوقطبی معمولاً شامل ترکیبی از داروها، روان درمانی و تغییر سبک زندگی است. برخی از داروهای رایج مورد استفاده برای درمان اختلال دوقطبی عبارتند از تثبیت کننده های خلق و خو (مانند لیتیوم یا والپروات)، داروهای ضد روان پریشی و داروهای ضد افسردگی. روان درمانی، مانند درمان شناختی-رفتاری، می تواند به افراد کمک کند تا راهبردهای مقابله ای را برای مدیریت علائم خود و بهبود کیفیت زندگی خود بیاموزند. تغییرات سبک زندگی، از جمله حفظ برنامه خواب منظم، شرکت در ورزش منظم و کاهش استرس نیز می تواند در مدیریت اختلال دوقطبی نقش داشته باشد.
 
نتیجه
 
اختلال دوقطبی یک وضعیت سلامت روان پیچیده و چالش برانگیز است، اما با تشخیص و درمان مناسب، این امکان برای افراد وجود دارد که علائم خود را مدیریت کرده و زندگی رضایت بخشی داشته باشند. درک انواع مختلف اختلال دوقطبی، علائم آنها و نحوه بروز آنها در مردان، زنان و کودکان، گامی اساسی برای اطمینان از دریافت حمایت و مراقبت مورد نیاز افراد مبتلا به این اختلال است.